Jak działają statyny?
Statyny są lekami hipolipemizującymi, co oznacza, że przyczyniają się do obniżenia zbyt wysokiego poziomu cholesterolu. Właściwości te są możliwe wskutek hamowania aktywności enzymu zwanego reduktazą HMG-CoA, który odpowiada za biosyntezę cholesterolu w wątrobie. Stosowanie statyn przyczynia się do przywrócenia optymalnej równowagi pomiędzy LDL (złymi lipoproteinami o niskiego gęstości) a HDL (dobrymi lipoproteinami o wysokiej gęstości).
Niebezpieczeństwa związane ze stosowaniem statyn
Leczenie farmakologiczne przy użyciu statyn, podobnie zresztą jak w przypadku innych produktów leczniczych, może powodować działania niepożądane. Skutki uboczne farmakoterapii statynami to:
- astenia,
- bóle mięśni,
- bóle stawowe,
- zawroty głowy,
- nudności i zaparcia,
- zmiany skórne np. świąd, wysypka,
- utrzymujące się uczucie osłabienia.
Szczególnie poważne działania niepożądane następują podczas użycia dużych dawek statyn. Największe niebezpieczeństwo dotyczy układu mięśniowego, gdyż leki mogą spowodować zmiany zapalne, miopatię, a nawet trwałe uszkodzenie tkanki mięśniowej (tzw. rabdomioliza). Ponadto statyny mogą doprowadzić do naruszenia stanu wątroby.
Statyny, podobnie jak i inne środki farmakologiczne, wchodzą w interakcje z różnymi lekami. Największą interakcyjność wykazują atorwastatyna, lowastatyna i simwastatyna, co wynika z faktu, że są one metabolizowane przez izoenzym cytochromu P450 – CYP3A4. Natomiast fluwastatyna jest metabolizowana przez izoenzym cytrochromu P450 – CYP2C9. Dlatego osoby chorujące przewlekle muszą uważać na rozpoczęcie leczenia statynami – leki, które mogą wchodzić w interakcje to:
- fibraty np. ciprofibrat, fenofibrat,
- leki antyarytmiczne np. dronedaron,
- antykoagulanty np. klopidogrel, warfaryna,
- antybiotyki makrolidowe np. erytromycyna,
- preparaty przeciwwirusowe np. inhibitory proteazy,
- środki przeciwgrzybicze np. flukonazol, ketokonazol.
Ponadto w trakcie stosowania statyn nie należy używać preparatów zawierających ziele dziurawca oraz nie zaleca się spożywać soku grejpfrutowego.
Czy statyny są bezpieczne? Wnioski
Pomimo iż, statyny mogą powodować działania niepożądane i wchodzą w interakcje z wieloma lekami, to są bezpiecznymi produktami leczniczymi. Stosowanie ich wedle wytycznych i w stałym kontakcie z lekarzem pozwala uniknąć niebezpiecznych skutków ubocznych, a przede wszystkim uzyskać pożądany efekt terapeutyczny.